Psicopolítica y Gobernanza en el Perú

AutorSonia Lidia Romero Vela/Héctor Raúl Santa María Relaiza/Gloria Luz Cueva Vergara/Ana Maritza Boy Barreto
CargoUniversidad Femenina del Sagrado Corazón. Lima, Perú/Universidad César Vallejo, Lima, Perú/Universidad César Vallejo, Lima. Perú/Universidad César Vallejo, Lima, Perú
Páginas716-732
ISSN 0798- 1406 ~ De pó si to le gal pp 198502ZU132
Cues tio nes Po lí ti cas
La re vis ta Cues tio nes Po lí ti cas, es una pu bli ca ción aus pi cia da por el Ins ti tu to
de Es tu dios Po lí ti cos y De re cho Pú bli co “Dr. Hum ber to J. La Ro che” (IEPDP) de la Fa-
cul tad de Cien cias Ju rí di cas y Po lí ti cas de la Uni ver si dad del Zu lia.
En tre sus ob je ti vos fi gu ran: co n tri buir con el pro gre so cien tí fi co de las Cien cias
Hu ma nas y So cia les, a tra vés de la di vul ga ción de los re sul ta dos lo gra dos por sus in ves-
ti ga do res; es ti mu lar la in ves ti ga ción en es tas áreas del sa ber; y pro pi ciar l a pre sen ta-
ción, dis cu sión y con fron ta ción de las ideas y avan ces cien tí fi cos con com pro mi so so cial.
Cues tio nes Po lí ti cas apa re ce dos ve ce s al año y pu bli ca tra ba jos ori gi na les con
avan ces o re sul ta dos de in ves ti ga ción en las áreas de Cien cia Po lí ti ca y De re cho Pú bli-
co, los cua les son so me ti dos a la con si de ra ción de ár bi tros ca li fi ca dos.
ESTA PU BLI CA CIÓN APA RE CE RE SE ÑA DA, EN TRE OTROS ÍN DI CES, EN
:
Re vicyhLUZ, In te r na tio nal Po li ti cal Scien ce Abs tracts, Re vis ta In ter ame ri ca na de
Bi blio gra fía, en el Cen tro La ti no ame ri ca no para el De sa rrol lo (CLAD), en Bi blio-
gra fía So cio Ec o nó mi ca de Ve ne zue l a de RE DIN SE, In ter na tio nal Bi blio gra phy of
Po li ti cal Scien ce, Re venc yt, His pa nic Ame ri can Pe rio di cals In dex/HAPI), Ul ri ch’s
Pe rio di cals Di r ec tory, EBS CO. Se en cuen tra acre di ta da al Re gis tro de Pu bli ca cio-
nes Cien tí fi cas y Tec no ló gi cas Ve ne zo la nas del FO NA CIT, La tin dex.
Di rec to ra
L
OIRALITH
M. C
HIRINOS
P
ORTILLO
Co mi té Edi tor
Eduviges Morales Villalobos
Fabiola Tavares Duarte
Ma ría Eu ge nia Soto Hernández
Nila Leal González
Carmen Pérez Baralt
Co mi té Ase sor
Pedro Bracho Grand
J. M. Del ga do Ocan do
José Ce rra da
Ri car do Com bel las
An gel Lom bar di
Die ter Nohlen
Al fre do Ra mos Ji mé nez
Go ran Ther born
Frie drich Welsch
Asis ten tes Ad mi nis tra ti vos
Joan López Urdaneta y Nil da Ma rín
Re vis ta Cues tio nes Po lí ti cas. Av. Gua ji ra. U ni ver si dad del Zu lia. Nú cleo Hu ma nís ti co. Fa-
cul tad de Cien cias Ju rí di cas y Po lí ti cas. Ins ti tu t o de Es tu dios Po lí ti cos y De re cho Pú bli c o
“Dr. Hum ber to J. La Ro che”. Ma ra cai bo, Ve ne zue la. E- mail: cues tio nes po li ti cas@gmail.
com ~ loi chi ri nos por til lo@gmail.com. Te le fax: 58- 0261- 4127018.
Vol. 39, Nº 70 (2021), 716-732
IEPDP-Facultad de Ciencias Jurídicas y Políticas - LUZ
Recibido el 08/07/2021 Aceptado el 14/09/2021
Psicopolítica y Gobernanza en el Perú
DOI: https://doi.org/10.46398/cuestpol.3970.42
Sonia Lidia Romero Vela *
Héctor Raúl Santa María Relaiza **
Gloria Luz Cueva Vergara ***
Ana Maritza Boy Barreto ****
Resumen
Se considera importante replantear la psicopolítica, el papel
que ejerce a nivel mundial y cómo afecta la gobernanza del
Perú. Si antes se usaba para nes cientícos y en disciplinas
como sociología, educación, psicología, entre otras, hoy por hoy,
trascendió a lo político y los nes se han revertido. El presente
estudio se propuso analizar cómo se ejerce la psicopolítica en la
gobernanza peruana del siglo XXI. Se realizó un análisis cualitativo
mediante el método inductivo; para la recolección de datos,
se utilizó la técnica de la observación, revisión documentaria y
bibliográca. Se analizó tres categorías: biopoder, psicotecnología y
corrupción en la gobernanza; para la validación de los datos, se empleó
la triangulación. Se llegó a la conclusión de que la psicopolítica es mal
utilizada para aumentar la corrupción y normalizarla; en otras palabras,
la gobernanza se ve obstaculizada por la corrupción, por eso, no ejerce
interacción con la población y sociedad civil organizada en democracia
participativa, porque cada vez está más desprendida de la política con
escaza o nula participación ciudadana.
Palabras clave: Psicopolítica; gobernanza; biopoder; corrupción;
psicotecnología.
* Universidad Femenina del Sagrado Corazón. Lima, Perú. ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-
9403-410X. Email: soniaromerov@unife.edu.pe
** Universidad César Vallejo, Lima, Perú. ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-4546-3995. Email:
hsantamariar@ucvvirtual.edu.pe
*** Universidad César Vallejo, Lima. Perú. ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-4509-566X. Email:
gcuevav@hotmail.com
**** Universidad César Vallejo, Lima, Perú. ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-0405-5952. Email:
mboype@yahoo.com
717
CUESTIONES POLÍTICAS
Vol. 39 Nº 70 (2021): 716-732
Psychopolitics and Governance in Peru
Abstract
It is considered important to rethink psychopolitics, the role it plays
at the global level and how it aects the governance of Peru. If before it
was used for scientic purposes and in disciplines such as sociology,
education, psychology, among others, today, it transcended the political
and the purposes have been reversed. The present study set out to analyze
how psychopolitics is exercised in the Peruvian governance of the XXI
century. A qualitative analysis was performed using the inductive method;
For data collection, the technique of observation, documentary and
bibliographic review was used. Three categories were analyzed: biopower,
psychotechnology, and corruption in governance; For data validation,
triangulation was used. It was concluded that psychopolitics is misused
to increase corruption and normalize it; In other words, governance is
hampered by corruption, therefore, it does not interact with the population
and civil society organized in participatory democracy, because they are
increasingly detached from politics with little or no citizen participation.
Keywords: Psychopolitics; governance; biopower; corruption;
psychotechnology
Introducción
La sociedad actual se encuentra doblemente vulnerada: por un lado, la
pandemia covid-19, la cual obligó a la población a un connamiento forzado,
así como al uso de la tecnología, al trabajo remoto, mercado en línea, clases
virtuales, etc. Por otro lado, la psicopolítica que se está viendo afectada por la
gobernanza en el siglo XXI. El avance explosivo de la ciencia y la tecnología
ha traído progreso y desarrollo en varios campos; sin embargo, Benevides
(2018) analizó la conexión entre las prácticas de los gobiernos neoliberales
y cómo ejercen sumisión, control político, económico, social, incluso lo
personal se ve afectado por los procesos capitalistas contemporáneos,
puesto que se ejerce la psicopolítica y lo biopolítico para el sometimiento
individual y político.
Un estudio en Reino Unido acerca de la creación de sujetos automáticos,
bienestar corporativo y seguimiento individual pone en evidencia cómo
ha aumentado la utilidad de los dispositivos para los promotores de la
atención médica y, sobre todo, para los que buscan cambiar conductas en
la población dado que la felicidad, el bienestar y la salud benecian a las
personas; la psicotecnología implica el uso de dispositivos de seguimiento
automàtico como forma de bienestar colaborativo para reconstruir
individuos automáticos y reactivos (Till, 2019). Por ejemplo, en Rusia, se

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR